Hoe maak je een goede samenvatting om te leren?

Samenvattingen zijn handig wanneer je de tekst moet bestuderen of vragen over de tekst hebt.

Wat is een samenvatting?
De samenvatting beantwoordt de vraag: wat staat er eigenlijk in? Vertel de tekst zo kort mogelijk: vermeld de hoofdpunten van de tekst en laat aanvullende vragen over wat ze zijn.

Wat is nu het nut van een samenvatting maken?
Samenvattingen kunnen je helpen moeilijke teksten te begrijpen en informatie voor een langere periode te onthouden. Dit is handig als je je moet voorbereiden op een toets/repetitie, zoals geschiedenis of aardrijkskunde. Een goede samenvatting is ook een goede basis voor een boekverslag, toespraak of presentatie.

Hoe maak je nu een samenvatting in stappen?
1. Lees de hele tekst aandachtig zodat je volledig begrijpt wat er staat en wat er staat. Zonder zelfs maar naar je samenvatting te kijken!
2. Schrijf de belangrijkste informatie op waarvan je denkt dat de tekst je probeert te vertellen. Met andere woorden: formuleer de tekst en beantwoord de vragen! (Let op: voor grotere teksten – zoals een boek – maak de samenvattingen per hoofdstuk!).
3. Gebruik nu een monochrome markeerstift en markeer/benadruk woorden en/of zinsdelen die belangrijk zijn voor de hoofdboodschap. Mag je je (huur)boek niet onderstrepen? Schrijf vervolgens belangrijke woorden en zinnen op, of gebruik een heel licht potlood dat weer kan worden uitgewist.
4. Pas op dat je niet te veel markeert/schrijft: je wilt eigenlijk alleen de belangrijkste informatie. je hoeft geen voorbeelden of suggesties op te nemen in de hoofdtekst van de samenvatting.
5. Weet je zeker dat je alle nuttige en belangrijke informatie uit de tekst hebt gefilterd? Daarna kun je samenvattingen gaan schrijven: je schrijft stukjes tekst die je hebt gemarkeerd of opgeschreven tot een doorlopend verhaal.
6. De structuur van de gebruikte materialen. je kunt ze meestal naar de samenvatting kopiëren. Samenvatten in je eigen woorden dwingt uzelf om echt te begrijpen wat je leest.
7. Maak er een logisch verhaal van om het later te begrijpen en het op een makkelijke manier te kunnen uitleggen. Kopieer dus niet zomaar de tekst.
8. De samenvatting staat nu op papier. Lees het aandachtig en bekijk het kritisch. Klopt het verhaal? Ben je er van overtuigd dat je het volgende week nog begrijpt? Bevat het alle belangrijke inhoud met betrekking tot de hoofdboodschap/vraag van het verhaal?

Herschrijf de samenvatting op basis van zaken die volgens je verbeterd moeten worden. Geen verbeterpunten? Dan is je samenvatting compleet. Op deze manier heb je een geweldig verhaal dat je zal helpen je hele studiestof terug te halen, zoals bij een toets of een presentatie over het onderwerp.

Absoluut doen
Weet waar de tekst over gaat voordat je begint met samenvatten! Naast onderstrepen kun je ook diagrammen tekenen om de structuur van tekst weer te geven. De 5 W-vragen helpen bij het maken van een samenvatting of diagram: wie, wat, waar, waarom, wanneer.

Zeker niet doen
Ga niet te veel onderstrepen bij het begin van het maken van je samenvatting en maak je samenvatting niet te lang.

Extra Tip!
De belangrijkste informatie of hoofdgedachte van een alinea zit meestal in een sleutelzin! De kernzin is vaak de eerste, tweede of laatste zin van een alinea! Vat trefwoorden samen! Auteurs gebruiken aan het begin van alinea’s vaak signaalwoorden om structuur aan te geven. Bijvoorbeeld: “Ik zal twee aspecten toelichten”. Een zin als deze kan je helpen de belangrijkste informatie in de alinea te vinden.